طراحی سامانه آبیاری

سامانه آبیاری قطره ای

طراحی سامانه آبیاری قطره ای در ابتدا با در نظر گرفتن توپوگرافی زمین، کیفیت آب آبیاری ، نوع گیاه و آرایش و نوع قطره چکان موردنظر انتخاب و طراحی سامانه آغاز میشود.

توپوگرافی:

سامانه آبیاری تحت فشار قطره ای این قابلیت را دارد که در مناطقی با شیب زیاد و پستی و بلندی های متعدد طراحی و مورد استفاده قرارگیرد. در این مناطق حتما باید از قطره چکان های تنظیم کننده فشار استفاده شود.

کیفیت آب آبیاری:

املاح موجود در آب سبب انسداد قطره چکان ها و اختلال در توزیع یکنواخت آب آبیاری می گردد به همین سبب انجام آزمایش آب جهت تعیین نوع گسیلنده انتخابی بسیار مهم است.

نوع گیاه:

نوع گیاه از لحاظ نیاز آبی ، فصلی و یا دائمی بودن و نحوه کشت در انتخاب نوع قطره چکان اهمیت دارد.

آرایش قطره چکان ها:

آرايش قطره چکان ها به پنج روش صورت میگیرد انتخاب هر کدام از این روش ها به نوع قطره چکان ها، بافت خاک، نوع گیاه، عمر گیاه و فاصله گیاه ها از یکدیگر بستگی دارد. آرایش قطره چکان ها باید به نحوی طراحی و انتخاب شوند که درصد مساحت خیس شده خاک را تامین کنند.

آرايش مستقيم يك رديفه

این روش آرایش یک آرایش ساده ای است که کار گذاری آن به راحتی انجام می گیرد. مخصوصاً اگر از قطره چکان های داخل خط A و یا از لوله های فرعی قطره چکانی استفاده شود، می توان آن را به راحتی نصب و به سهولت جمع آوری نمود. بطور کلی این آرایش در کشت های ردیفی گیاهان یک ساله که در آن نیاز به ایجاد نوار مرطوب در طول ردیف کشت است مناسب و قابل توصیه می باشد. در باغات با فاصله کشت زیاد درختان در روی ردیف، امکان عدم استفاده ریشه از نوار مرطوب شده در فاصله بین درختان روی ردیف وجود دارد، بنابراین در فاصله کاشت درختان ( در روی ردیف ) بیش از ۶ متر این آرایش توصیه نمی شود.

آرايش مستقيم دو رديفه

این آرایش در باغات میوه مسن، مخصوصاً موقعی که نوع درختان کشت شده دارای ریشه های توسعه یافته و پراکنده ای است توصیه می گردد. در این روش آرایش قطره چکان چنانکه مشاهده می گردد از دو ردیف لوله فرعی و در دو طرف ردیف کاشت استفاده می شود. برای کسب حداکثر سطح خیس شده فاصله لوله طرفین ردیف کشت بایستی تا حدی زیاد باشد که میزان P W برای فاصله قطره چکان های مورد نظر کمتر از ۱۰۰ % نشود.

آرايش شاخه اي

در این آرایش برای هر ردیف از کاشت درختان فقط یک لوله فرعی بکار می رود. ولی بجای استفاده از قطره چکان ساده ( با یک خروجی آب ) از قطره چکان با چندین خروجی آب استفاده می شود. ممکن است برای هر درخت یک عدد قطره چکان که دارای ۶ شاخه خروجی است بکار رود و یا دو عدد قطره چکان با ۴ شاخه خروجی و یا سه عدد قطره چکان هر کدام با دو شاخه خروجی مورد استفاده قرار گیرد.

به هرر حال تعداد قطره چکان ها و همچنین تعداد شاخه ها قابل تغییراند در این آرایش بایستی سعی شود نقاط ریزش در بیشترین فاصله ممکن که سطح خشکی در بین شان ایجاد نگردد قرار داده شود تا بدینوسیله حداکثر سطح خیس شده بدست آید. در مقایسه با استقرار لوله فرعی دو ردیفه این آرایش ارزانتر می باشد ولی اشکال عمده آن ثابت کردن نقاط ریزش و مشکل بودن نصب، جمع آوری و نگهداری این نوع آرایش است.

آرايش حلقوي

آرایش حلقوی تقریباً مشابه با آرایش زیگزاگی است با این تفاوت که در این آرایش قطره چکان هادی در همان محدوده حلقه روی لاترال نصب می شوند و لاترال به طور کامل حلقوی درخت را در بر گرفته و اطراف گیاه را آبیاری می کنند.

آرايش زيگزاگي

در این نوع آرایش برای هر ردیف یک عدد لوله فرعی قرار داده می شود ولی در کنار درخت، لوله دور زده و به میسر خود ادامه می دهد.

قطره چکان ها معمولاً فقط در اطراف درخت  استقرار می یابد. این نوع استقرار بدلیل مشکلاتی که در نصب و همچنین جمع آوری و نگهداری لوله های فرعی ایجاد می نماید کمتر از سایر روش ها کاربرد دارد.

تعداد قطره چکان ها

تعداد قطره چکان ها هر گیاه  با توجه به نوع گیاه ، فاصله بين آن ها، آرايش قطره چکان ها ، نوع قطره چکان، بافت خاك آبیاری تعیین می گردد.